Atopowe zapalenie skóry dotyka wiele osób. Nie wszyscy zdają sobie jednak sprawę z tego, że mają do czynienia z tym schorzeniem. Jak je rozpoznać?
Atopowe zapalenie skóry – wstęp do tematu
Atopowa skóra potrafi być niezwykle uciążliwa. Swędzenie i ból przejawiający się w różnym stopniu, czasami utrudnia codzienne życie. Atopowe zapalenie skóry dotyka, wbrew powszechnej opinii, nie tylko dzieci, ale także wielu dorosłych. Rzadko zdarza się, aby AZS występowało w sposób ciągły. Zapalenie atopowe skóry miewa okresy wygaszania oraz nasilania się objawów. Rozwój tego schorzenia jest uwarunkowany nie tylko genetycznie, ale także środowiskowo i immunologicznie.
Myślisz, że dotknęło Cię atopowe zapalenie skóry? Objawy, których opis znalazłeś w internecie, wskazują właśnie na to? Dowiedz się więcej na ten temat, nawet jeśli to schorzenie najprawdopodobniej Cię nie dotyczy. AZS to problem, który dotyka mnóstwo osób – dlatego warto mieć szeroką wiedzę na ten temat, by w razie potrzeby służyć komuś radą, tj. ukierunkować go na właściwe działanie.
Atopowe zapalenie skóry – co to jest?
Co to jest atopowe zapalenie skóry? Dr n. med. Monika Świerczyńska–Krępa wyjaśnia, iż skóra człowieka, będąca barierą zapobiegającą wnikaniu zarazków, alergenów czy innych podrażniających substancji do organizmu człowieka, czasem może przejść w stan zapalny. Mówimy wówczas o tzw. wyprysku atopowym, kiedyś nazywanym egzemą. Obecnie funkcjonuje jedna, oficjalna nazwa, mianowicie: atopowe zapalenie skóry.
Alergeny, zarówno te pokarmowe jak i wziewne, w kontakcie z tzw. komórkami Langerhansa (komórkami obronnymi skóry), doprowadzają do rozwinięcia się uczulenia poprzez pobudzenie limfocytów. Warto także dodać, że komórki skóry, biorące udział w jej zapaleniu, także produkują różnorodne substancje.
W wyniku powtórnego kontaktu z alergenem dochodzi do powstania zmian skórnych takich jak:
- swędzenie,
- pieczenie,
- zaczerwienienie,
- grudki,
- małe ranki,
- nadmierna suchość skóry.
Nie wszystko to jednak w równym stopniu charakteryzuje AZS. Objawy szczególnie nasilone to przede wszystkim świąd – potrafi być tak silny, że pacjent nie potrafi normalnie żyć. Ciągle zmaganie się z silnym swędzeniem, z którym nie można sobie poradzić, staje się efektem nieustannego drapania się. To doprowadza do jeszcze większego uszkodzenia skóry, która staje się szczególnie sucha i podrażniona oraz bolesna.
Atopowe zapalenie skóry – przyczyny
Jakie są przyczyny powstawania AZS? Dzisiaj przyczyny atopowego zapalenia skóry określa się jako wrodzone. Opierają się na uszkodzeniu bardzo wartościowych właściwości ochronnych. Zaburzenia, które doprowadzają do niewłaściwego nawodnienia skóry czy rozluźnienia połączeń pomiędzy komórkami, które ją budują, sprawiają, że skóra przestaje stanowić warstwę ochronną dla alergenów czy drobnoustrojów.
Warto pamiętać, że do rozwoju ASZ mogą doprowadzać także pewne czynniki środowiskowe. Jednym z nich może być nadmierna higiena, którą wymienia się bardzo często również w przypadku innych chorób alergicznych. Dzieci, które nieustannie oczyszczają skórę, mogą mieć osłabiony układ immunologiczny. Efektem tego jest jej późniejsza nadwrażliwość. Do innego rodzaju przyczyn zalicza się także czynniki psychologiczne, takie jak silny stres.
Jak wygląda skóra atopowa?
Jak wygląda skóra atopowa? W nasilonej fazie jest zaczerwieniona, ma grudki, pęcherzyki, a czasem nawet sączące się ranki. U wielu pacjentów, zwłaszcza tych w starszym wieku, skóra staje się pogrubiała, sucha i bardzo wyraźnie zaznaczają się na niej naturalne bruzdy. Często skórę na nadgarstkach porównuje się do kory drzewa.
Nie zawsze jednak obraz ASZ przedstawia się tak samo. Może się różnić w zależności od wieku pacjenta. U dzieci do drugiego roku życia, pojawiają się pęcherzyki, grudki, a także strupy, z których sączy się wydzielina. U starszych dzieci, do dwunastego roku życia, na wewnętrznych częściach nadgarstków, objawiają się suche grudki czy “blaszki”. U dorosłych podobne objawy widać na karku, twarzy, stopach oraz dłoniach. Problemy ze skórą mogą pojawiać się również na innych częściach ciała. Atopowe zapalenie skóry głowy czy atopowe zapalenie twarzy, a nawet powiek to typowe odmiany tego uciążliwego schorzenia.
Warto dodać, iż przebieg atopowego zapalenia skóry zazwyczaj obejmuje następujące po sobie okresy zaostrzeń oraz wygaszania. Pacjenci, którzy zmagają się z tą chorobą, mogą spodziewać się także powikłań. Zaliczamy do nich nadkażenia zmian skórnych przez czynniki infekcyjne. Dzieci, u których potwierdzono atopowe zapalenie skóry, znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka zachorowania na inne schorzenia o podłożu alergicznym, np. alergiczny nieżyt ona czy astmę oskrzelową.
Skóra atopowa – jak sobie z nią radzić?
Leczenie atopowego zapalenia skóry jest bardzo skomplikowane. Przede wszystkim, pacjent powinien wykazać się bardzo dużą dyscypliną. Niestety bardzo wielu chorych nie stosuje się do zaleceń lekarskich, co nierzadko doprowadza do zaostrzenia objawów.
Bardzo istotne jest przywrócenie “szczelności” dla skóry. Pierwszy krok to likwidacja nadmiernej suchości. Warto stosować preparaty dla skóry atopowej. Odpowiednie specyfiki służące do mycia oraz natłuszczania (takie jak np. Emolium, Oilatum, Oillan) dzięki leczniczym tłuszczom, stanowią swego rodzaju warstwę ochronną, która nie doprowadza do nadmiernego odwodnienia. Pacjenci muszą pamiętać, że nadmierne moczenie skóry nie nawilża jej, a odwadnia. Po krótkim prysznicu należy od razu nakładać maści natłuszczające. Do prac domowych trzeba nakładać rękawiczki.
Pacjenci muszą także uważać na samo drapanie – jest ono bardzo szkodliwe dla skóry i przyczynia się do dalszych uszkodzeń. Jeżeli świąd jest niezwykle silny, lepiej skórę uciskać. Czasem pomagać mogą okłady z wilgotnej gazy.
Podczas wizyty u specjalisty, lekarz powinien przepisać odpowiednie leki. Są to między innymi glikokortykosteroidy, które stosuje się miejscowo na skórę. W ich stosowaniu trzeba pamiętać o zaleceniach lekarza – w przeciwnym razie można doprowadzić do rozszerzenia naczyń, a nawet zaniku skóry.
W przypadku bardzo dużych zmian skórnych leki te stosuje się doustnie. Jest to jednak ostateczność. W miejscach wrażliwych takich jak fałdy ciała, dekolt czy twarz, nakłada się inne preparaty miejscowe – takrolimus oraz pimekrolimus. Te podobnie jak glikokortykosteroidy osłabiają działanie nadmiernie aktywnych komórek odpornościowych w skórze. Tym samym leczy się zmiany wywołane wypryskiem atopowym.
Czy można całkowicie wyleczyć AZS?
Czy całkowite wyleczenia atopowego zapalenia skóry jest możliwe? Niestety, często nie, gdyż schorzenie to jest wrodzone. U wielu osób AZS ustępuje z wiekiem, choć zdarzają się nawroty w dorosłości. Jeżeli zauważasz u siebie objawy atopowego zapalenia skóry – udaj się do dermatologa.
