Czy wiesz, ile warstw ma skóra? Jak dokładnie jest zbudowana i jakie są jej funkcje? To jeden z najistotniejszych organów w Twoim ciele! Niektóre informacje o niej na pewno Cię zaskoczą. Sprawdź szczegóły!
Skóra to największy narząd ludzkiego organizmu. Jej powierzchnia może osiągać nawet dwa metry kwadratowe! Grubość tkanki wynosi 1-4 mm, a sama skóra może ważyć nawet 20 kilogramy. Oznacza to, że u osób bardzo szczupłych stanowi prawie 1/4 masy całego ciała. Jest ona niezwykle skomplikowanym narządem, który pełni wiele istotnych funkcji. Odpowiada m.in. za termoregulację. To także ważna bariera ochronna, bez której człowiek nie mógłby właściwie funkcjonować.
Ludzka skóra jest bardzo wytrzymała i potrafi tworzyć zgrubienia w miejscach, które narażone są na częste otarcia. Zatrzymuje też na zewnątrz większość substancji ze środowiska. Ta cecha stanowi wyzwanie dla kosmetologów, którzy dwoją się i troją, by umożliwić przenikanie składników aktywnych z kosmetyków w głąb skóry. Zatem ile człowiek ma warstw skóry? Na to pytanie odpowiadamy poniżej.
Budowa skóry – ile warstw ma skóra?
Skóra nie jest narządem jednolitym. Jej budowa różni się na poszczególnych poziomach, dlatego wyróżniamy trzy główne warstwy skóry. Są to:
- tkanka podskórna,
- skóra właściwa,
- naskórek.
Tkanka podskórna
Jeżeli chcemy być bardzo dokładni w temacie fizycznej budowy komórek, tkanka podskórna nie jest stricte elementem skóry jako organu. Składa się bowiem z luźnej tkanki łącznej, która jest wypełniona tłuszczem. Zalicza się ją jednak do warstw skóry, jako że stanowi dla niej swego rodzaju podściółkę i pełni liczne funkcje pomocnicze. Jej najważniejszym zadaniem jest wspieranie termoregulacji przez zatrzymywanie ciepła. Chroni również przed urazami mechanicznymi.
Skóra właściwa
Skóra właściwa to najgrubsza warstwa skóry o grubości około 2 milimetrów. Składa się z włókien kolagenowych, elastynowych oraz retikulinowych. Włókna te tworzą bardzo mocną i jednocześnie elastyczną tkankę. Ta zaś składa się z warstwy brodawkowatej oraz siateczkowatej. Pierwsza z nich w połączeniu z naskórkiem pełni funkcję odżywiającą. Odprowadza uboczne produkty przemiany naskórka. Z kolei warstwa siateczkowata odpowiada za zabezpieczenie głębszych struktur skóry. Wróćmy jednak do włókien kolagenowych, retikulinowych oraz elastynowych. Te często określane są jako „rusztowanie”, które podtrzymuje struktury odpowiedzialne za wypełnianie konkretnych zadań.
Naskórek
Wreszcie dochodzimy do naskórka, który jest najbardziej zewnętrzną warstwą skóry. To właśnie on przede wszystkim pełni funkcję ochronną. Naskórek może samodzielnie się regenerować. Składa się głównie ze związków z grupy keratyn, które znajdują się w jego warstwach pod różnymi postaciami. Budowa naskórka wygląda następująco:
- Warstwa podstawna – najgłębsza warstwa naskórka. Dochodzi w niej do reakcji, w wyniku której wytwarzane są substancje odpowiedzialne za konkretną barwę skóry;
- Warstwa kolczysta – odpowiada za rozpoczynanie procesów regeneracyjnych;
- Warstwa ziarnista – składa się z komórek uczestniczących w syntezie białek keratynowych;
- Warstwa jasna (lub pośrednia) – znajduje się tylko w tych miejscach, gdzie skóra jest zrogowaciała, np. na łokciach czy piętach;
- Warstwa rogowa – najbardziej zewnętrzna warstwa, która styka się ze światem zewnętrznym. Pełni funkcję ochronną oraz zapobiega utracie wody z organizmu.
Przeczytaj także: Atopowe zapalenie skóry. Jak je rozpoznać?
Jakie są funkcje skóry?
Budowa i funkcje skóry są ściśle ze sobą powiązane. Jak już wspomnieliśmy, jest ona przede wszystkim barierą zabezpieczającą dla organizmu człowieka. Chroni przed bardzo niskimi, ale też bardzo wysokimi temperaturami. Dzięki skórze do wnętrza ciała nie dociera zbyt dużo szkodliwego promieniowania, drobnoustrojów czy bardzo niebezpiecznych dla organizmu związków chemicznych. W jej warstwach powstają także melanina oraz witamina D.
Warstwy skóry spełniają także wiele innych zadań. Wśród nich można wyróżnić funkcję percepcyjną, barierową, odpornościową, termoregulacyjną, resorpcyjną czy diagnostyczną. Ta pierwsza odpowiada za odbieranie bodźców ze świata zewnętrznego. Funkcja diagnostyczna, jak sama nazwa wskazuje, pomaga rozpoznać, że z organizmem dzieje się coś niedobrego. To przecież często na skórze zauważamy różnego rodzaju wypryski, zaczerwienienia czy inne zmiany. Wiele chorób sprawia, że wygląd skóry się zmienia. Gdy naszemu organizmowi brakuje nawodnienia, staje się ona sucha i mało elastyczna.
Kolejne funkcje skóry to odpornościowa i barierowa. To właśnie one sprawiają, że na powierzchni naskórka tworzy się tak zwany płaszcz kwasowo-lipidowy. Ten powstaje dzięki gruczołom potowym oraz łojowym. Płaszcz chroni m.in. przed pękaniem i wysychaniem skóry. Ważną funkcją jest również termoregulacja. Przy niskich temperaturach zwiększa się ukrwienie w naczyniach podskórnych. Stanowi to reakcję ochronną organizmu. Z kolei podczas upałów na ciele pojawia się pot, który też pełni funkcję termoregulacyjną – chłodzi organizm.
Równie ważna dla prawidłowego działania organizmu jest funkcja resorpcyjna. Naskórek w ciele człowieka potrafi wchłaniać niektóre z substancji rozpuszczalnych w wodzie oraz tłuszczach, np. kolagen, wyciągi z ziół czy witaminy. W ten sposób związki zawarte w produktach pielęgnacyjnych i leczniczych mogą dostać się do wnętrza skóry.
Jakie są właściwości skóry?
Skóra człowieka doskonale się regeneruje. Może nie tak intensywnie jak w przypadku jaszczurek czy węży, ale jednak. Szczególnie intensywnie pracuje w nocy – wtedy to pozbywa się zanieczyszczeń. W tym czasie odnawiają się włókna elastyny oraz odbudowuje się warstwa lipidowa znajdująca się na naskórku.
Regeneracja skóry następuje także po uszkodzeniu naskórka, czyli przerwaniu jego ciągłości. Wtedy następuje rozpoczęcie procesu gojenia. W skórze znajdują się również zakończenia nerwowe, dzięki czemu jest ona wrażliwa na bodźce. Tym samym rejestruje wrażenia dotyku oraz bólu.
Przeczytaj także: Depilacja laserowa – czy należy bać się bólu?
Jak pielęgnować skórę?
O skórę warto zadbać nie tylko na zewnątrz, ale przede wszystkim od wewnątrz. Zbilansowane posiłki, dużo warzyw i owoców oraz picie odpowiednich ilości wody – to podstawa. Zawsze pamiętaj także o ochronie skóry przed promieniowaniem słonecznym. Aby odpowiednio się zabezpieczyć, codziennie nakładaj krem z filtrem. Warto też unikać słońca podczas silnych upałów w godzinach południowych. Istotny wpływ na stan skóry mają stosowane kosmetyki. Staraj się używać bardzo delikatnych produktów myjących najlepiej o naturalnych składach. Pamiętaj również o odpowiednim osuszaniu skóry – nie trzyj jej zbyt mocno ręcznikiem.
Kolejny punkt na liście pielęgnacyjnych działań to nawilżanie. Tutaj również warto postawić na dobre produkty kosmetyczne. Nie bez znaczenia jest też zewnętrzna ochrona skóry przed zimnem. Jeżeli ubierzesz się nieodpowiednio do pogody, to zaszkodzisz nie tylko organizmowi (czego efektem będzie np. przeziębienie), ale też właśnie skórze. Pamiętaj również o odpowiedniej ilości snu – najlepiej 8 godzin na dobę. Jego niedobór może źle wpływać na stan skóry.
Czy wiedziałeś, ile skóra ma warstw i jakie są jej funkcje? Mamy nadzieję, że uświadomiłeś sobie, jak ważna jest jej odpowiednia ochrona i dbanie o nią. Podziel się swoimi sposobami na pielęgnację skóry. Czekamy!
