Melanina to barwnik znajdujący się m.in. w naszej skórze. Pełni istotną funkcję u ludzi i zwierząt. Co jeszcze warto o niej wiedzieć? Sprawdź szczegóły!
Zastanawiałeś się kiedykolwiek, czym jest melanina? Często wspominany, np. przy zabiegach depilacji laserowej pigment, znajduje się w naszej skórze i odpowiada między innymi za jej kolor, ale też barwę włosów czy tęczówek oczu. Melanina jest kluczowa dla naszego organizmu, bo chroni przed szkodliwym promieniowaniem UV. Okazuje się jednak, że nie wszyscy ludzie mają ten sam poziom barwnika. Jaka jest tego konsekwencja? Poniżej odpowiadamy na te i wiele innych pytań związanych z tematem melaniny. Koniecznie przeczytaj – to bardzo ciekawe!
Melanina – co to jest i jakie są jej rodzaje?
Czy wiesz, skąd wzięła się nazwa „melanina”? Pochodzi od greckiego słowa „melas”, które możemy przetłumaczyć jako „ciemny” lub „brązowy”. Melanina występuje nie tylko w ludzkich organizmach, ale też zwierzęcych, np. u innych ssaków, ale nie tylko. Barwnik ten znaleźć można nawet w drobnoustrojach czy bezkręgowcach. Nie wszędzie melanina pełni identyczne funkcje.
W przypadku człowieka możemy mówić o trzech rodzajach tego specyficznego pigmentu. Są to:
– eumelanina – charakteryzuje się czarno-brązowym kolorem. Tego rodzaju melaniny jest w ludzkim organizmie zdecydowanie najwięcej;
– feomelanina – w kolorze czerwono-żółtym;
– neuromelanina – naturalny pigment produkowany przez komórki nerwowe. Nie do końca zbadano funkcję tego rodzaju melaniny. Być może jej zadaniem jest ochrona układu nerwowego, ale nie mamy pewności, że tak właśnie jest.
Melanina w skórze – produkcja
Produkcja melaniny odbywa się przez tzw. melanocyty – specjalne komórki znajdujące się podstawnej warstwie naskórka. Pigment zostaje zgromadzony w melanosomach, czyli specjalnych pęcherzykach. Te przenoszone są do wyżej położonych warstw skóry, przez co trafiają aż w okolice keratonocytów. To właśnie w tym miejscu melanina zostaje odpowiednio rozlokowana, aby pełniła swoje, bardzo istotne dla organizmu, funkcje.
Melanina czyli barwnik skóry powstaje w cyklu przemian (które są bardzo skomplikowane), w których wyjściowym składnikiem jest specjalny aminokwas o nazwie tyrozyna. Warto wspomnieć jeszcze o jednym enzymie, który jest tutaj bardzo istotny. To tyrozynaza, która również jest bardzo zaangażowana w tę przemianę.
Melanina – gdzie się znajduje?
Czy wiesz, że to właśnie melanina odpowiada za kolor skóry danej osoby? Niektórzy cieszą się bardzo jasną karnacją, a niektórzy np. bardzo ciemną. Ludzie czarnoskórzy mają najwięcej tego barwnika, a albinosy – wcale.
Warto jednak pamiętać, że na ostateczną ilość pigmentu wpływa nie tyle sama melanina, ale to jaki jest stosunek ilości eumelaniny (ciemniejszego rodzaju melaniny) do feomelaniny (jaśniejszy rodzaj).
Właściwie to samo tyczy się włosów. Jeżeli znajduje się w nich sporo barwnika, zwłaszcza wspomnianej już eumelaniny, to kosmyki są ciemniejsze. A jak wygląda to u osoby z blond włosami albo np. rudymi? Wówczas zdecydowanie dominuje tutaj feomelanina.
Barwnik skóry melanina znajduje się nie tylko we włosach i skórze. Można go znaleźć także w ośrodkowym układzie nerwowym, w gałkach ocznych (mała ilość melaniny objawia się niebieskimi lub zielonymi oczami), nadnerczach czy strukturach ucha wewnętrznego.
Melanina w skórze – jakie pełni funkcje?
Oczywiście melanina odpowiada m.in. za kolor naszej skóry. Nie jest to jednak w jej przypadku najważniejsze. Melanina pełni bowiem bardzo ważną funkcję – chroni ludzką skórę np. przed promieniowaniem UV. Światło to może wpływać bardzo negatywnie na nasze komórki doprowadzając nawet do uszkodzenia DNA! Melanina posiada zdolność do absorpcji i do rozpraszania promieniowania ultrafioletowego. Tym samym chroni, ale też zamioenia pochłoniętą energią na energię cieplną, czyli tę, która jest znacznie mniej szkodliwa dla człowieka.
Teraz już wiesz, dlaczego ludzie mieszkający w okolicach równika Ziemi mają zdecydowanie ciemniejszą skórę niż np. Polacy? Np. Afrykanie częściej eksponują swoje ciało na silne słońce niż my. Gdyby nie odpowiednia ilość melaniny, musieliby być niezwykle ostrożni, by nie mieć oparzeń. Zresztą w tych okolicach mieszka sporo białych ludzi, którzy muszą bardziej chronić się przed niebezpiecznym wpływem promieniowania.
Melanina pełni funkcje ochronne również w przypadku oczu. Czy wiesz, że osoby posiadające jasne gałki oczne są bardziej narażeni na różnego rodzaju choroby oczu powstające właśnie pod wpływem promieniowania UV?
Czy to wszystkie funkcje melaniny? Okazuje się, że nie do końca. Jest wielce prawdopodobne, że barwnik ten może wiązać oraz neutralizować metale ciężkie. Funkcja ta nie została jednak do końca zbadana.
Brak melaniny w skórze
Brak pigmentu w skórze w konkretnych miejscach na ciele lub nawet na całej jego powierzchni to nic innego jak zaburzenie barwnikowe. Może dotyczyć też włosów czy oczu. Bielactwo to przykład choroby związanej z utratą pigmentu. Może być wadą wrodzoną, albo nabytą w trakcie życia. Charakteryzuje się występowaniem odbarwień, a nawet białych plam o sporych rozmiarach, które mają tendencję do rozprzestrzeniania się. Brak melaniny nie powoduje bólu i nie przeszkadza w życiu codziennym. Chyba, że mówimy o kompleksach związanych z nieatrakcyjnym wyglądem. Niestety to częsty problem wywołujący ogromny dyskomfort pacjentów. Szczególnie u tych posiadających naturalnie ciemną skórę. W takich przypadkach odbarwienia są przecież wyraźniej widoczne.
Nadmiar melaniny w skórze
Zdarza się również, że w ludzkim organizmie pojawia się za dużo melaniny. Wówczas mówimy o dolegliwości nazywanej melanizmem. Jej objawem są między innymi duże ilości piegów, ale też pieprzyków czy innych znamion. To po prostu efekt gromadzenia się barwnika w konkretnych miejscach na ciele. Czy nowotwory skóry, m.in. czerniak, mogą być pokłosiem zbyt dużej ilości tego pigmentu? Pośrednio tak. Zmiany nowotworowe na skórze powstają bowiem z mutacji komórek produkujących melaninę.
Funkcje melaniny u zwierząt i nie tylko
Okazuje się, że melanina ma również ogromne znaczenie w przypadku zwierząt. Czy wiesz, że pióra ptaków z ze sporą ilością tego pigmentu mogą być o wiele bardziej wytrzymałe niż te uboższe w ten jakże istotny barwnik?
Wśród grzybów melanina również pełni ważną rolę. Konkretnie chodzi o grzyby radiotroficzne, które wykorzystują pigment do pochłaniania ciepła. Dzięki temu są w stanie gromadzić niezbędną do życia energię.
Drobnoustroje również korzystają z melaniny (co dla nas niekoniecznie stanowi dobrą wiadomość), przez co często są trudne w likwidacji.
Melanina a depilacja laserowa
Z pojęciem melaniny na pewno już się spotkałeś interesując się tematem depilacji laserowej. Rzeczywiście laser dociera do głębokich warstw struktur włosa eliminując je. Melanina zawarta w mieszku włosowym pochłania światło lasera i jest niszczona wraz z mieszkiem. Zjawisko to nazywane jest fototermolizą selektywną. Melanina ma ogromny wpływ na efekt depilacji laserowej. Zabiegu nie wykonuje się na skórze bardzo opalonej lub u osób z niezwykle ciemną karnacją. Z jakiego powodu? Energia świetlna wcześniej bowiem trafi do melaniny, która mieści się w skórze niż do barwnika w cebulce włosa. Zabieg nie tylko nie przyniesie efektu, ale może doprowadzić do poparzeń.
Przeczytaj także: Przeciwwskazania do zabiegu depilacji laserowej
Zastanawiasz się , czy depilacja laserowa będzie możliwa w Twoim przypadku? Już dzisiaj umów się na bezpłatną konsultację ze specjalistą depilacja.pl .
