Łuszczyca to przewlekła choroba autoimmunologiczna, której objawami są przede wszystkim łuszcząca się skóra oraz bóle stawów. Jak wygląda łuszczyca, czy jest zaraźliwa i jak się ją leczy? Sprawdź nasze kompendium wiedzy!
Łuszczyca to choroba skóry, która występuje prawdopodobnie u aż 2-4% osób w krajach zachodnich. Rzadziej dotyka mieszkańców Azji oraz Afryki. To schorzenie przewlekłe i –jak się okazuje – nieuleczalne. Kuracja polega na utajeniu łuszczycy i utrzymaniu remisji. Nawracająca choroba objawia się łuszczącą się skórą (stąd nazwa) i nieestetycznymi wykwitami. Trzeba jednak pamiętać, iż łuszczyca skóry (w tym łuszczyca skóry głowy) nie jest zaraźliwa. Co jeszcze warto wiedzieć o tej chorobie?
Okazuje się, że łuszczyca występowała już w czasach starożytnych. Pierwsze wzmianki na jej temat pojawiły się u Hipokratesa. Później tematem zajął się Cornelius Celsus, który stworzył studium przypadku. Prawdopodobnie opisał on właśnie łuszczycę, gdyż objawy zgadzały się z tymi, które znamy dzisiaj. Przez kilkaset lat charakterystyczne dla niej zmiany skórne były mylone z innymi schorzeniami, np. z trądem. Dopiero w XX wieku łuszczycę uznano za oddzielną chorobę.
Co to jest łuszczyca?
Łuszczyca to choroba dermatologiczna, która dotyka kilku procent populacji Europy. W takim samym stopniu występuje wśród kobiet i mężczyzn. Łuszczyca jest chorobą przewlekłą i nawracającą, charakteryzującą się powstawaniem grudek na skórze oraz jej złuszczaniem. Występuje głównie w miejscach pokrytych skórą (na łokciach, kolanach czy głowie), ale istnieje również łuszczyca paznokci (która często towarzyszy wersji skórnej). Choroba może objąć także stawy, nie atakuje jednak innych narządów wewnętrznych.
Wiele z osób, które widzą objawy tego uciążliwego schorzenia, zastanawia się, czy łuszczyca jest zaraźliwa. Nie muszą się jednak obawiać – mimo że to choroba przewlekła i nawracająca, nie można się nią zakazić.
Przeczytaj również: Atopowe zapalenie skóry. Jak je rozpoznać?
Łuszczyca – przyczyny występowania
Trudno jednoznacznie określić, jakie są przyczyny powstania łuszczycy. Choroba ta badana jest już od wielu lat, ale źródło występowania nadal nie zostało zdefiniowane. Najprawdopodobniej ogromne znaczenie ma tu genetyka. Drugą często podawaną przyczyną jest podłoże immunologiczne. Na rozwój choroby (jak również jej powstanie) mogą mieć wpływ również czynniki środowiskowe, np. przebyte w przeszłości infekcje, urazy, stres czy przyjmowane leki.
Jak wygląda łuszczyca?
Jak już wspomnieliśmy, łuszczyca zazwyczaj powoduje duży dyskomfort. Objawia się powstawaniem okrągłych, czerwonych albo zaróżowionych płaskich grudek, które charakteryzują się bardzo wyraźnie zaznaczonymi brzegami różnej wielkości. Pokrywa je narastająca, lekko srebrna łuska. Grudki te złuszczają się drobnymi płatami. Początkowe zmiany są małe – najczęściej nie przekraczają 1-2 centymetrów. Z czasem mogą stać się większe i pokryć znaczną powierzchnię ciała. Rozwinięte wykwity osiągają rozmiar nawet kilku centymetrów.
Przeczytaj także: Skąd się bierze łupież i co to właściwie jest?
Łuszczyca – typy i odmiany
Łuszczyca ma wiele odmian, które różnią się przede wszystkim miejscem występowania oraz objawami. Oto najczęściej wyróżniane typy:
- łuszczyca pospolita– najczęściej występująca odmiana łuszczycy, która może dotyczyć nawet 90 procent chorych. Objawia się wypukłymi, czerwonymi obszarami pokrytymi srebrzystą łuską;
- łuszczyca stawowa– bardzo niebezpieczna odmiana choroby, która wynika głównie z zaburzeń ze strony układu odpornościowego. Objawami tego typu łuszczycy są zesztywnienie oraz stan zapalny kręgosłupa i stawów krzyżowo-biodrowych. Do tego dochodzi silny ból oraz obrzęk stawów. Konsekwencją schorzenia może być deformacja stawów, a nawet kalectwo;
- łuszczyca kropelkowa– jak sama nazwa wskazuje, ta odmiana łuszczycy objawia się w postaci małych punktów o wielkości około 1 centymetra. Schorzenie może być wynikiem paciorkowcowego zapalenia gardła lub innych infekcji bakteryjnych i wirusowych;
- łuszczyca plackowata– charakterystyczne dla tego wariantu są zmiany występujące symetrycznie. Duże, czerwone wykwity pokrywają się srebrzystą łuską;
- łuszczyca odwrócona– pojawia się w miejscach zgięć na ciele, głównie w okolicach stawów. Objawia się w postaci zaróżowionych lub zaczerwienionych placków z łuską. Często dotyka osoby starsze.
Rzadziej spotykane są inne formy łuszczycy skórnej, takie jak wspomniana już łuszczyca paznokci, łuszczyca krostkowa, łuszczyca zastarzała, łuszczyca brodawkująca czy łuszczyca wysiękowa. Choroba może dotknąć też całe ciało. Wówczas mówimy o erytrodermii łuszczycowej.
Jak leczyć łuszczycę?
Czy łuszczycę można wyleczyć? Zdaniem specjalistów, którzy od lat badają to schorzenie, nie jest to możliwe. Można jednak „uśpić” chorobę, aby nie dawała swoich przykrych objawów. Nie jest to jednak proste z powodu nieprzewidywalnego przebiegu choroby.
Najczęściej łuszczycę leczy się objawowo, głównie za pomocą maści, takich jak salicylowa, mocznikowa, solankowa czy dziegciowa. Specyfiki te mają działanie znieczulające oraz przeciwświądowe. Dzięki nim łatwiej dochodzi do złuszczania srebrzystej łuski, przy zachowaniu wysokiego poziomu nawilżenia skóry. Cygnolina oraz dziegć pomagają w usuwaniu czerwonych plamek. Niestety stosowanie wyżej wymienionych preparatów ma swoje minusy. Maści te są brudzące, nieprzyjemne w nakładaniu (są bardzo lepkie) oraz mają charakterystyczny zapach.
W leczeniu objawowym stosowane są także kortykosteroidy, witamina D3 oraz pochodne witaminy A. Przy bardzo poważnych objawach pomagają naświetlania i antybiotykoterapia. W leczeniu łuszczycy paznokci pacjenci stosują preparaty z kortykosteroidami wraz z opatrunkiem okluzyjnym.
Przeczytaj również: Depilacja laserowa a łuszczyca
Łuszczyca – leczenie domowe
Objawy łuszczycy można złagodzić także w warunkach domowych. Oczywiście działania te powinny być stosowane dodatkowo do leczenia farmakologicznego oraz po konsultacji z lekarzem. W łuszczycy skóry głowy zaleca się delikatne szampony oraz żele charakteryzujące się działaniem keratolitycznym (czyli usuwającym martwe komórki naskórka). Dobrze sprawdzają się również oliwki z kwasem salicylowym wcierane na noc w skórę głowy.
Do mycia ciała pacjenci powinni wybierać emolienty. Pomocne mogą być też opalanie i kąpanie w solance. Chorzy muszą bardzo o siebie dbać – utrzymywać prawidłową masę ciała (u osób otyłych obserwuje się cięższy przebieg kliniczny), wysoki poziom higieny oraz unikać sytuacji, w których może dojść do skaleczeń. W codziennym łagodzeniu objawów ulgę mogą przynieść naturalne substancje, takie jak oleje z ogórecznika lekarskiego, czarnuszki, lnicznika siewnego, konopi czy aloes zwyczajny.
Łuszczyca to choroba o bardzo uciążliwych objawach, które mogą pogarszać jakość życia. Dlatego często towarzyszą jej też problemy psychiczne i emocjonalne. Wielu pacjentom, oprócz leczenia farmakologicznego, zaleca się także terapię psychologiczną. Ma ona pomóc w codziennym życiu z chorobą.
